Φυτομαγεία

Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης εντόμων

Η αντιμετώπιση των εντόμων είναι ένα μείζων θέμα που απασχολεί όλους μας, ερασιτέχνες αλλά και επαγγελματίες που θέλουν μια πιο οικολογική προσέγγιση στο θέμα.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να αντιμετωπίσουμε τους εχθρούς που προσβάλλουν τα φυτά μας.

Όλοι γνωρίζουμε την εφαρμογή φυτοφαρμάκων, αλλά ταυτόχρονα ξέρουμε ότι η αλόγιστη χρήση τους κάνει κακό όχι μόνο στο περιβάλλον μας αλλά δημιουργεί και ανθεκτικά έντομα που πλέον είναι σχεδον αδύνατο να τα αντιμετωπίσουμε με τα απλά εντομοκτόνα όπως ο θερινός πολτός.

ΣΠΙΤΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ

Ένας τρόπος αντιμετώπισης χωρίς να χρησιμοποιήσουμε χημικά εντομοκτόνα είναι να χρησιμοποιήσουμε φυσικά εντομοκτόνα.

ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΑΠΟΥΝΙ

Το πιο ευρέως γνωστό είναι το γνωστό σε όλους μας πράσινο σαπούνι. Μπορούμε λοιπόν να φτιάξουμε ένα διαλύμα με πράσινο σαπούνι και οινόπνευμα και με αυτό να ψεκάσουμε τα φυτά μας. Είναι ιδανικό για καλλωπιστικά φυτά σε κήπους και μπαλκόνια και μπορεί να απαλλάξει από έντομα με μαλακό κέλυφος όπως η μελίγκρα, το άκαρι, ο θρίπας και ο αλευρώδης.

Υλικά:

1 Λίτρο νερό

4 κουτ. γλυκού σαπούνι ελαιολάδου τριμμένο.

2 κουτ γλυκού οινόπνευμα

Διαλύουμε σε χλιαρό νερό το πράσινο σαπούνι και προσθέτουμε το οινόπνευμα. Αφήνουμε να κρυώσει και ψεκάζουμε έως και μία φορά / εβδομάδα.

Εντομοκτόνο για κάμπιες και μελίγκρα με αψιθιά και πράσινο σαπούνι

Υλικά:

1 λίτρο νερό,

100 γραμ. αψιθιά φρέσκια (ή 20 γραμ. αποξηραμένη),

2 κουταλιές σούπας πράσινο σαπούνι τριμμένο.
Διαδικασία παρασκευής:

Βάζουμε το νερό και την αψιθιά σε μια κατσαρόλα και βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 1 ώρα περίπου με κλειστό το καπάκι. Προσέχουμε να μην βράζει νερό. Η θερμοκρασία του πρέπει είναι γύρω στους 80-90 βαθμούς. Μετά το σουρώνουμε, το βάζουμε στον ψεκαστήρα και περιμένουμε να κρυώσει λίγο. Όσο είναι ακόμη χλιαρό, προσθέτουμε το σαπούνι και ανακινούμε καλά μέχρι να διαλυθεί τελείως. Μόλις το εντομοκτόνο μας κρυώσει, ψεκάζουμε από κοντά, διαβρέχοντας ολόκληρο το φυτό μας. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μετά από 2-3 ημέρες.

Απωθητικό εντομοκτόνο και μυκητοκτόνο κρεμμυδιού, σκόρδου ή πιπεριάς

Στο εμπόριο και σε καταστήματα με γεωργικά εφόδια, μπορείτε να βρείτε σκευάσματα με οργανικά συστατικά, που περιέχουν έλαια σκόρδου και καυτερή πιπεριά ως δραστικά συστατικά. Μπορείτε και εσείς να παρασκευάσετε ένα τέτοιο σπιτικό σπρέι για χρήση σε κάθε φυτό (καλλωπιστικό και καλλιεργούμενο) και για κάθε παράσιτο που τρέφεται με τα φύλλα των φυτών σας.

Συστατικά

1 σκόρδο
1 μικρό κρεμμύδι
1 κουταλάκι του γλυκού σκόνη κόκκινης πιπεριάς (την βρίσκετε στα μπαχαρικά)
1 λίτρο νερό
1 κουταλιά της σούπας υγρό σαπούνι πιάτων

Παρασκευή

Πολτοποιήστε στο μπλέντερ ή με το γουδί το σκόρδο και το κρεμμύδι μέχρι να βγάλουν τα υγρά τους. Προσθέστε την σκόνη της κόκκινης πιπεριάς και αμέσως μετά το νερό. Βάλτε το μείγμα σε ένα τουλπάνι ή σε κάποιο πανί που μπορεί να στραγγίξει και στύψτε καλά ώστε τα υγρά να συγκεντρώνονται σε ένα μπολάκι που θα τοποθετήσετε από κάτω. Αφού το στύψατε καλά και το εκχύλισμα του μίγματος συγκεντρώθηκε στο μπολάκι, προσθέστε το υγρό σαπούνι πιάτων. Ανακατέψτε καλά το μείγμα και γεμίστε με αυτό έναν ψεκαστήρα χειρός (π.χ. ένα άδειο μπουκαλάκι από καθαριστικό τζαμιών). Ψεκάστε τα φυτά σας καλά, συμπεριλαμβάνοντας την κάτω πλευρά του ελάσματος των φύλλων. Αποθηκεύστε το μείγμα μέχρι και μια εβδομάδα σε ένα επισημασμένο και κλειστό δοχείο στο ψυγείο.

ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ

Ένας άλλος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε την αγαπημένη μας τσουκνίδα. Βράζουμε την τσουκνίδα μας και τη σουρώνουμε και με το μίγμα που παίρνουμε ψεκάζουμε τα φυτά μας. Με την χρήση της τσουκνίδας βελτιώνεται η ανάπτυξη των φυτών μας, τα φύλλα είναι πιο πράσινα, ενώ παράλληλα αυξάνεται και η αντοχή τους στα παράσιτα και ειδικά τις αφίδες.

Υλικά:

1 λίτρo νερό

100 γραμ. τσουκνίδα φρέσκια (ή 20 γραμ. αποξηραμένη)

Εκχύλισμα για καταπολέμηση μελίγκρας και εντόμων
Τοποθετούμε τα υλικά σε ένα δοχείο και ανακατεύουμε καλά ώστε η τσουκνίδα να σκεπαστεί με νερό. Αφήνουμε το μίγμα από 14 έως το πολύ 24 ώρες (κάποιοι συστήνουν έως 48 ώρες), ανάλογα με την θερμοκρασία της εποχής. Εναλλακτικά μπορούμε να το βράσουμε το μίγμα για μισή ώρα.

Σουρώνουμε το μίγμα και ραντίζουμε καλά τα προσβεβλημένα φυτά (και στην κάτω πλευρά των φύλλων) αμέσως ή το αργότερο μετά από δύο ώρες γιατί αλλιώς το μίγμα χάνει την αποτελεσματικότητα του. Προαιρετικά μπορούμε να προσθέσουμε 2-3 κουταλιές της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι για ενίσχυση του μίγματος. Επαναλαμβάνουμε για 3-4 φορές ανά μια βδομάδα περίπου. Μετά τους ψεκασμούς, τα φυτά δεν προσβάλλονται πλέον τόσο εύκολα.

ΠΟΛΥΚΟΜΠΙ

Ένα ακόμα βότανο το οποίο έχει μυκητοκτόνες ιδιότητες είναι το πολυκόμπι ή αλιώς ακουιζέτο.

Προστασία από μύκητες, ωίδιο και σκωρίαση με πολυκόμπι

Υλικά:

1 λίτρο νερό,

250 γραμ. πολυκόμπι φρέσκο (ή 50 γραμμ. αποξηραμένο).
Διαδικασία παρασκευής:

Βάζουμε το νερό και το πολυκόμπι σε μια κατσαρόλα και βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 20 λεπτά. Αφήνουμε το διάλυμά μας 24-48 ώρες, ώστε να «πάρουμε» όλα τα ωφέλιμα συστατικά από τους σκληρούς μίσχους του βοτάνου. Κατόπιν σουρώνουμε και ψεκάζουμε, φροντίζοντας να βραχεί ολόκληρο το φυτό μας.
Δρα ως μυκητοκτόνο, για την αποτροπή του ωιδίου, της σκωρίασης αλλά και της μαύρης κηλίδας στις τριανταφυλλιές.

ΛΕΜΟΝΙ

Το λεμόνι μπορεί να μας απαλλάξει από τις κάμπιες που κατατρώνε τα φύλλα των φυτών μας δημιουργώντας τρύπες και χαρακτηριστικά φαγώματα.

Εντομοκτόνο για κάμπιες με λεμόνι

Υλικά: 1 λίτρο νερό, ξύσμα ή φλούδα από 1-2 λεμόνια.
Διαδικασία παρασκευής: Βάζουμε τις φλούδες από το λεμόνι σε μια κατσαρόλα με το νερό μας και το αφήνουμε να πάρει μία βράση. Στη συνέχεια το αφήνουμε μέχρι να κρυώσει ή και περισσότερο, σουρώνουμε και ψεκάζουμε τα προσβεβλημένα με κάμπιες φυτά.

ΣΤΑΧΤΗ Κ.Α.

Προστασία από σαλιγκάρια/γυμνοσάλιαγκες

Μπορούμε να ραντίσουμε με στάχτη από καυσόξυλα (όχι επεξεργασμένα ξύλα) την επιφάνεια του χώματος γύρω από τα φυτά που θέλουμε να προστατεύσουμε, μια και τα σαλιγκάρια δεν μπορούν να περάσουν πάνω αυτήν. Εάν βρέξει, θα πρέπει να ξαναρίξουμε στάχτη. Προσέχουμε όμως να μην βάλουμε μεγάλη ποσότητα στάχτης γιατί θα ανεβάσει το pH του εδάφους.
Επίσης, στα σαλιγκάρια δεν αρέσει να περπατάνε σε κελύφη από αμύγδαλα και καρύδια που λειτουργούν και ως εδαφοκάλυψη ή σε τσόφλια αυγών που ταυτόχρονα προσφέρουν στο έδαφος ασβέστιο.
Ως παγίδες για τους γυμνοσάλιαγκες μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυπελάκια με μπύρα διάσπαρτα στον κήπο μας. Οι γυμνοσάλιαγκες έλκονται και πνίγονται, αλλά ενδέχεται μετά από κάποιο διάστημα να μάθουν να τις αποφεύγουν.

ΩΦΕΛΙΜΑ ΕΝΤΟΜΑ

Υπάρχουν όμως και τα λεγόμενα ωφέλιμα έντομα. Με τον όρο ωφέλιμα έντομα αναφερόμαστε στα έντομα που δεν βλάπτουν την καλλιέργεια αλλά αντιθέτως παρασιτούν στα έντομα εχθρούς της καλλιέργειας.

Τα ωφέλιμα έντομα ανάλογα με το μέγεθος τους χωρίζονται σε 3 κατηγορίες.

1. Αρπακτικά
2. Παρασιτοειδή
3. Υπερπαρασιτοειδή

ΑΡΠΑΚΤΙΚΑ

Αρπακτικό είναι ένα έντομο συνήθως μεγαλύτερο σε μέγεθος από το θήραμά του. Καταστρέφει άμεσα το θήραμά του (το τρώει ολόκληρο ή τμήμα του) και καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ζει ελεύθερο στη φύση.

Η αγαπημένη σε όλους μας πασχαλίτσα Coccinella septempunctata είναι ένας από τους πιο κοινούς εχθρούς των αφιδών (μελιγκρών).

Επίσης τα αρπακτικά ακάρεα Amblyseius sp. είναι εχθροί του Θρίπα ενώ το αρπακτικό άκαρι Phytoseiulus persimilis χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του τετράνυχου.

ΠΑΡΑΣΙΤΟΕΙΔΗ

Παρασιτοειδές ονομάζεται το έντομο που έχει μέγεθος παρόμοιο με το θήραμά του και το “καταστρέφει” έμμεσα. Για την ολοκλήρωση του βιολογικού του κύκλου ένα παρασιτοειδές χρειάζεται ένα μόνο ξενιστή που τελικά τον θανατώνει, όμως κατά τη διάρκεια της ζωής του θανατώνει πάρα πολλά έντομα.

Τα ωφέλιμα έντομα Encansia formosa, και Eretmocerus mundus παρασιτούν τις νύμφες του Αλευρώδη, ενώ τα δύο ωφέλιμα έντομα το Aphidius matricariae και Aphidius colemani παρασιτούν στις αφίδες.

ΥΠΕΡΠΑΡΑΣΙΤΟΕΙΔΗ

Υπερπαρασιτοειδές είναι το έντομο που έχει πολύ μικρότερο μέγεθος από το θήραμά του και το «καταστρέφει» έμμεσα.

Για τη βιολογική καταπολέμηση των Λιριομύζων μπορεί να χρησιμοποιηθούν δύο ενδοπαράσιτα το Dancusa sibirica και Opius pallipes

Υπάρχουν όμως και άλλα υπερπαρασιτοειδή όπως το βακτήριο βάκιλλος Βacillus thuringiensis το οποίο είναι βιολογικό σκεύασμα και κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Bactirex, Bactospeine, Thuricide, Bactinos, Vectobac, Bactecin κ.ά. και παρασιτεί στις προνύμφες των λεπιδόπτερων. Το σκεύασμα αυτό είναι ακίνδυνο για τον άνθρωπο, τα ζώα, τις μέλισσες, τα ωφέλιμα έντομα και το περιβάλλον.

ΠΑΓΙΔΕΣ ΕΝΤΟΜΩΝ

Ένας άλλος τροπος αντιμετώπισης των εντόμων είναι με παγίδες.

Οι παγίδες κόλλας είναι ένας οικολογικός τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τα έντομα στον κήπο μας. Τα έντομα έλκονται από συγκεκριμένα χρώματα που υπάρχουν στις καρτέλες και καθώς πλησιάζουν στο χρώμα, παγιδεύονται πάνω στην ειδική κόλλα που υπάρχει στην επιφάνεια τους.

ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΠΑΓΙΔΕΣ

Οι παγίδες κίτρινου χρώματος είναι οι πιο διαδεδομένες, καθώς έχουν το μεγαλύτερο φάσμα δράσης. Προσελκύουν αρκετά έντομα και χρησιμοποιούνται κυρίως για τον αλευρώδη και τη μελίγκρα που δημιουργούν μελιτώματα στα φύλλα, στους βλαστούς και τους καρπούς των φυτών, καθώς επίσης για τη μύγα της μεσογείου που κάνει σοβαρές ζημιές στα καρποφόρα δέντρα.

ΜΠΛΕ ΠΑΓΙΔΕΣ

Οι παγίδες μπλε χρώματος προσελκύουν κυρίως τον θρίπα, το μικροσκοπικό έντομο που κάνει σημαντικές στο φύλλωμα των φυτών αλλά και στους καρπούς των λαχανικών και των καρποφόρων δέντρων.

ΜΑΥΡΕΣ ΠΑΓΙΔΕΣ

Οι παγίδες μαύρου χρώματος χρησιμοποιούνται κυρίως για την αντιμετώπιση της τούτα (Tuta absoluta), του εντόμου που προσβάλει την καλλιέργεια της ντομάτας προκαλώντας σοβαρές ζημιές.

ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΠΑΓΙΔΕΣ

Οι παγίδες πράσινου χρώματος προσελκύουν τον δάκο, τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την καλλιέργεια της ελιάς.

Πηγές:

www.sporoistinpoli.wordpress.com

www.plantpro.gr

www.mistikakipou.gr